Η ηλεκτρική ενέργεια είναι από τις πιο γνωστές μορφές ενέργειας. Συγκεκριμένα η ηλεκτρική ενέργεια είναι η κινητική και δυναμική ενέργεια ηλεκτρικών φορτίων. Ο ηλεκτρισμός είναι γενικότερος όρος και περιλαμβάνει όλα τα φαινόμενα που σχετίζονται με την παρουσία και την ροή ηλεκτρικών φορτίων. Η ηλεκτρική ενέργεια χρησιμοποιείται ευρέως για την λειτουργία διαφόρων συσκευών οι οποίες την μετατρέπουν σε άλλες μορφές ενέργειας. Αυτήν την μετατροπή την ονομάζουμε και κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας. Η παροχή της ηλεκτρικής ενέργειας γίνεται με συνδυασμό ηλεκτρικού ρεύματος και ηλεκτρικού δυναμικού που μεταφέρεται μέσω ηλεκτρικού δικτύου. Από τη στιγμή που η ηλεκτρική ενέργεια μετατρέπεται σε κάποια άλλη μορφή, σταματάει να είναι ηλεκτρική ενέργεια και η ενέργεια έχει την μορφή της τελικής χρήσης και πιθανές απώλειας λόγω μη-μοναδιαίας απόδοσης. Για παράδειγμα με την χρήση μίας λάμπας έχουμε φως (φωτεινή ενέργεια) και με ένα θερμαντικό σώμα η ηλεκτρική ενέργεια μετατρέπεται σε θερμότητα (θερμική ενέργεια).

Η σύγχρονη κοινωνία βασίζεται στην ηλεκτρική ενέργεια για την ομαλή λειτουργία των περισσότερων δραστηριοτήτων της. Οι περισσότερες συσκευές που μας περιβάλλουν λειτουργούν με ηλεκτρική ενέργεια. Η ηλεκτρική ενέργεια αντιστοιχεί στο 40% της ελληνικής οικιακής κατανάλωσης με το μεγαλύτερο ποσοστό να χρησιμοποιείται για φωτισμό, χρήση ηλεκτρικών οικιακών συσκευών, θέρμανση νερού και μαγείρεμα.

Η παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας γίνεται με διάφορους τρόπους. Στην Ελλάδα οι κύριοι σταθμοί παραγωγής είναι οι θερμικοί σταθμοί παραγωγής (καύση λιγνίτη, πετρελαίου και φυσικού αερίου), οι μεγάλοι υδροηλεκτρικοί σταθμοί και οι σταθμοί παραγωγής από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ).

Το μεγαλύτερο μειονέκτημα της ηλεκτρικής ενέργειας είναι η δύσκολη και σχεδόν αδύνατη μακροχρόνια αποθήκευσή της. Προκειμένου να αποθηκευτεί, η ηλεκτρική ενέργεια πρώτα μετατρέπεται σε άλλες μορφές, όπως χημική ή δυναμική. Κάθε μετατροπή ενέργειας από μιά μορφή σε μία άλλη εμπεριέχει απώλειες, συνήθως θερμικές. Για αυτόν τον λόγο, η παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να ταυτοχρονίζεται με την κατανάλωσή της. Αυτή η ανάγκη άμεσης κατανάλωσης της ηλεκτρικής ενέργειας σε συνδυασμό με την απόσταση των σημείων παραγωγής και κατανάλωσης οδήγησε στην κατασκευή ενός πλέγματος ηλεκτρικών δικτύων. Η λειτουργία της αγοράς/διανομής/μεταφοράς της ηλεκτρικής ενέργειας είναι ιδιαίτερα περίπλοκη και με το άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας δημιουργήθηκαν πολλοί νέοι ρόλοι. Για τον λόγο αυτό υπάρχουν εποπτικές αρχές οι οποίες ρυθμίζουν την αγορά ενέργειας. Το ρόλο αυτό στην Ελλάδα έχει η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ).

H βασική μονάδα μέτρησης της ηλεκτρικής ενέργειας είναι η βατώρα (Watt-hour/Wh). Ανάλογα με την τάξη μεγέθους ηλεκτρικής παραγωγής ή κατανάλωσης, χρησιμοποιούνται συχνά οι μονάδες κιλοβατώρα (kWh) που ισούται με 1000Wh και μεγαβατώρα (MWh) που αντιστοιχεί σε 1000kWh. Αρκετά συνηθισμένος είναι και ο όρος της ηλεκτρικής ισχύος (P). Η ηλεκτρική ισχύς είναι ο ρυθμός κατανάλωσης ή παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και η μονάδα μέτρησης είναι το βατ (Watt/W). Στην περιγραφή των περισσότερων συσκευών συμπεριλαμβάνεται η ηλεκτρική τους ισχύς, καθώς η ενέργεια που καταναλώνεται εξαρτάται από τις ώρες λειτουργίας της συσκευής. Αντίστοιχα στους σταθμούς παραγωγής υπάρχει ο όρος Εγκατεστημένη Ισχύς, καθώς το ποσό ενέργειας που παράγεται είναι συνάρτηση της διάρκειας και των συνθηκών λειτουργίας του σταθμού. Αυτό που αξίζει να σημειωθεί, είναι ότι η συνεισφορά ενός σταθμού παραγωγής στην συνολική παραγωγή ενέργειας διαφέρει από το ποσοστό του σταθμού στην συνολική εγκατεστημένη ισχύ. Οι σταθμοί παραγωγής από ΑΠΕ (χωρίς να περιλαμβάνονται μεγάλοι υδροηλεκτρικοί σταθμοί) κατέχουν το 33.6% της συνολικής εγκατεστημένης ισχύος, αλλά για το ποσοστό τους στην μηνιαία παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας έφτανε μόλις το 23.9% (Οκτώβριος 2019). Από την άλλη πλευρά, οι μονάδες φυσικού αερίου αποτελούν το 27.2% της εγκατεστημένης ισχύος, αλλά η συμμετοχή τους στην ηλεκτρική παραγωγή για τον ίδιο μήνα έφτασε το 49.9%.

Ο μέσος καταναλωτής δεν γνωρίζει το μέγεθος της ηλεκτρικής του κατανάλωσης. Οι οικιακές καταναλώσεις αντιστοιχούν στο 34.6% της συνολικής ηλεκτρικής κατανάλωσης, με την μέση οικιακή κατανάλωση να είναι 3758kWh/έτος και τον μέσο οικιακό καταναλωτή να καταναλώνει 1520kWh/έτος (Στατιστικά στοιχεία 2014). Η αίσθηση του κόστους κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας συγχέεται με το συνολικό ποσό του λογαριασμού ρεύματος, ο οποίος περιλαμβάνει δημοτικά τέλη και δημόσια τηλεόραση. Το κόστος ενέργειας στην Ελλάδα αποτελείται από δύο τμήματα, τις χρεώσεις προμήθειας/ανταγωνιστικές χρεώσεις οι οποίες αλλάζουν ανάλογα με τον πάροχο/προμηθευτή και τις ρυθμιζόμενες χρεώσεις οι οποίες είναι κοινές για όλους τους καταναλωτές. Πέρα από κάποιες πάγιες χρεώσεις, που κατά κανόνα εξαρτώνται από την Συμφωνημένη Ισχύ της κατανάλωσης και αντιστοιχούν σε μικρό ποσοστό του λογαριασμού, οι υπόλοιπες χρεώσεις υπολογίζονται με βάση τον αριθμό των κιλοβατωρών που καταναλώθηκαν.

Στον παρακάτω πίνακα μπορεί κανείς να επιλέξει το είδος του τιμολογίου ηλεκτρικού ρεύματος και να δει τις διαφορετικές χρεώσεις ηλεκτρικής ενέργειας με συμπλήρωση της κατανάλωσής του.

Στον παρακάτω πίνακα φαίνονται ενδεικτικά οι τιμές ισχύος κάποιων οικιακών συσκευών. Συμπληρώνοντας δεξιά του πίνακα την ισχύ της συσκευής, τον μέσο αριθμό ωρών λειτουργίας της συσκευής την ημέρα και τον αριθμό των ημερών που λειτουργεί η συσκευή το έτος, μπορούμε να δούμε την ηλεκτρική κατανάλωση της συσκευής. Το κόστος εξαρτάται από τον πάροχο και το είδος του τιμολογίου, και σε περίπτωση νυχτερινού τιμολογίου και από τις συγκεκριμένες ώρες λειτουργίας.